Το πρόγραμμα Erasmus (Σχέδιο δράσης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας για την κινητικότητα των φοιτητών) είναι πρόγραμμα ανταλλαγής φοιτητών της Ευρωπαϊκής Ένωσης(ΕΕ) που δημιουργήθηκε το 1987. Το Erasmus+ ή Erasmus Plus είναι το νέο πρόγραμμα που συνδυάζει όλα τα τρέχοντα προγράμματα της ΕΕ για την εκπαίδευση, την κατάρτιση, τη νεολαία και τον αθλητισμό, που άρχισε τον Ιανουάριο του 2014.
Το πρόγραμμα Erasmus, μαζί με μια σειρά άλλων ανεξάρτητων προγραμμάτων, ενσωματώθηκε στο πρόγραμμα Σωκράτης που καθορίστηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 1994. Το πρόγραμμα Σωκράτης έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 1999 και αντικαταστάθηκε από το πρόγραμμα Σωκράτης ΙΙ στις 24 Ιανουαρίου 2000, η οποία σε σειρά του αντικαταστάθηκε από το πρόγραμμα Δια Βίου Μάθησης 2007-2013, την 1η Ιανουαρίου 2007.
Το όνομα του προγράμματος προέρχεται από τον Ολλανδό φιλόσοφο Έρασμο, που είναι γνωστός ως αντίπαλος του δογματισμού, ο οποίος έζησε και εργάστηκε σε πολλά μέρη στην Ευρώπη για να διευρύνει τις γνώσεις του και να αποκτήσει νέες γνώσεις και άφησε την περιουσία του στο Πανεπιστήμιο της Βασιλείας στην Ελβετία. Ταυτόχρονα, το όνομα Erasmus υπονοεί το Σχέδιο δράσης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας για την κινητικότητα των φοιτητών.
Το πρόγραμμα δημιουργήθηκε την περίοδο 1981-1986 μετά τις πιλοτικές ανταλλαγές σπουδαστών και παρά το γεγονός ότι εγκρίθηκε επίσημα μόνο λίγο πριν από την έναρξη του ακαδημαϊκού έτους 1987-1988, υπήρχε ακόμη η δυνατότητα για 3.244 μαθητές να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα Erasmus κατά το πρώτο έτος. Το 2006, πάνω από 150.000 φοιτητές, ή σχεδόν το 1% του ευρωπαϊκού πληθυσμού των φοιτητών, έλαβε μέρος. Το ποσοστό είναι υψηλότερο για τους πανεπιστημιακούς διδάσκοντες, καθώς η κινητικότητά τους μέσω του Erasmus ανέρχεται στο 1,9% του πληθυσμού των εκπαιδευτικών στην Ευρώπη ή 20.877 άτομα.
Κατά τα τελευταία είκοσι χρόνια, πάνω από δύο εκατομμύρια φοιτητές έχουν επωφεληθεί από τις υποτροφίες Erasmus, και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποσκοπούσε να φτάσει συνολικά τα 3 εκατομμύρια έως το 2012.
Το Erasmus+ ή Erasmus Plus είναι το νέο πρόγραμμα που συνδυάζει όλα τα τρέχοντα προγράμματα της ΕΕ για την εκπαίδευση, την κατάρτιση, τη νεολαία και τον αθλητισμό. Θα τρέχει για 7 χρόνια, ξεκινώντας από τον Ιανουάριο του 2014 έως και το 2020, προσκαλώντας οργανισμούς ανώτατης εκπαίδευσης, αθλητισμού, κατάρτισης και δια βίου μάθησης στο να συμμετάσχουν σε δημιουργικές δραστηριότητες. Πιο συγκεκριμένα το Erasmus+ στοχεύει στον εκμοντερνισμό της εκπαίδευσης, της πρακτικής άσκησης και εργασίας της νεολαίας στην Ευρώπη.
Το 2015 προστέθηκε μια νέα δράση στο πρόγραμμα, που δίνει τη δυνατότητα σε Ευρωπαϊκούς οργανισμούς να αιτηθούν προγράμματα χρηματοδότησης για συνεργαζόμενα ιδρύματα πέραν της Ευρώπης. Με τη νέα αυτή δράση, γνωστή και ως Διεθνής Κινητικότητα (ICM), ένα Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα δύναται να στείλει τους φοιτητές του -προπτυχιακούς, μεταπτυχιακούς και υποψήφιους διδάκτορες – καθώς επίσης και το ακαδημαϊκό και διοικητικό προσωπικό σε συνεργαζόμενη χώρα για εκπαίδευση, διδασκαλία ή επιμόρφωση, αλλά και το αντίστροφο. Η Διεθνής Κινητικότητα, με παρόμοιες ενέργειες του βασικού Erasmus, υποστηρίζει και παρακινεί τα Ευρωπαϊκά Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα να συνεργαστούν και να ανταλλάξουν φοιτητές και προσωπικό από όλο τον κόσμο, εκτός Ευρώπης.